Samenwerken aan gedragsproblemen in de klas.

Ondersteuner aan het woord

Een nieuwe ondersteuningsaanvraag… Altijd spannend! Eerder dit jaar startte ik samen met een collega in een 3e leerjaar een ondersteuning op voor een leerling met gedragsproblemen. We zullen hem Jef* noemen. Het waren problemen die elke leerkracht wel kent: moeilijkheden op de speelplaats, overprikkeling in de klas door sociale en leermoeilijkheden.

Allereerst zaten we samen over de problemen op de speelplaats. De school werkt al met een mooi uitgewerkt ‘ruzie-op-de-speelplaats-plan’ voor, waardoor de leerlingen en leerkrachten weten wat ze moeten doen tijdens een conflict. Het enige probleem voor Jef: het plan was voor hem te moeilijk om te begrijpen. We hebben met de school afgesproken dat wij het ruzie-plan zouden vereenvoudigen, en dat de juf nadien met alle leerlingen van de klas dit plan zou overlopen. Indien nodig kon het nog eens apart met Jef zelf overlopen worden.

Waren de speelplaatsproblemen hierdoor opgelost? Natuurlijk niet. Maar het was nu voor de leerling wel duidelijker wat die moest doen bij een conflict. Zo stimuleerden we zijn oplossingsvaardigheden. Voor de leerkracht was het duidelijk wat zij kon doen als Jef het toch moeilijk bleef hebben in de klas na een ruzie. Dat gaf haar wat meer rust.

De volgende stap was de overprikkeling na de speeltijd en in de klas. De leerkracht merkt op dat de leerling vaak nog boos terug in de klas kwam na een conflict op de speelplaats. Om dit op te lossen, creëerden we een stappenplan waardoor het voor juf en leerling duidelijk was hoe de overgang naar de klas terug rustig kon verlopen. Het waren simpele stappen: eerst werd het conflict aangepakt door de leerkracht met toezicht op de speelplaats, daarna kon er indien nodig nog een gesprekje met de klasjuf zijn. Indien het dan nog te moeilijk was voor Jef om deel te nemen aan de les, kon hij naar een ontprikkelplekje.

En dat ontprikkelplekje was de volgende stap in ons ondersteuningsplan. We plaatsten een bankje in de gang, waarin materiaal lag dat Jef zelf als rustgevend had aangegeven. Jef kon naar dit bankje gaan als hij het zelf nodig had, of als de juf inschatte dat hij dit nodig had. Dit konden ze beiden aangeven door een gevoelsthermometer aan de bank van Jef. Jef heeft dit bankje enkele keren gebruikt, maar vooral het bestaan van de vluchtroute was rustgevend voor hem en voor zijn juf. Ze wisten immers beiden dat er een oplossing was als het even te veel werd!

Nu zie ik jullie al denken: dat is allemaal heel goed, maar welke juf heeft daar tijd voor om dat allemaal te maken en te organiseren? Daar was de samenwerking tussen het zorgteam op school, de leerkracht en de ondersteuners van groot belang. Het materiaal werkten zorg en leerkracht samen uit, soms met een aanzet of wat feedback van ons als ondersteuners. Het uitleggen van de stappenplannen of de nieuwe dingen die we installeerden in de klas, dat deed de juf zelf. Zij moest er immers elke dag gebruik van maken, en het is belangrijk dat de leerling weet dat de juf betrokken is. Daarom kozen we ervoor om in dit geval als ondersteuner de klas even over te nemen, zodat juf tijd had om alles rustig uit te leggen.

Juf aan het woord

Hoe heb ik de ondersteuning in de klas ervaren dit jaar? Wanneer ik met mijn handen in het haar zat en mijn ideeën voor een andere aanpak uitgeput waren, kon ik op jullie rekenen. Jullie denken mee na en brengen ideeën aan om de situatie zo best mogelijk aan te pakken. Wat ik hier erg fijn aan vond, was dat jullie de noden van het kind vooropstellen, maar ook oog hadden voor de mogelijkheden van de leerkracht binnen de klascontext. Ook tijdens het uitwerken van een nieuwe aanpak staan jullie klaar om te ondersteunen waar nodig: een hulpmiddel mee vorm geven, de klas even in de gaten houden om een 1 op 1 gesprek te kunnen houden met een kind, wekelijks even binnenspringen om te horen hoe het loopt,… Als leerkracht voelde ik me echt gesteund.

(* De naam van de leerling werd geanonimiseerd wegens privacy-redenen)